De afgelopen jaren hoor je het steeds vaker, vragen over gluten- of tarwevrije producten. Hoe komt het toch dat steeds meer mensen hier last van lijken te hebben? Ik heb daar wel een idee bij en leg het je graag uit.

Allereerst begin ik met het verschil tussen tarwe en gluten
Tarwe is een graansoort, die van nature gluten bevat. Net zoals dat andere graansoorten zoals: Rogge, Spelt, Gerst, Kamut ookgluten bevatten. Gluten is namelijk een eiwit, eigenlijk zelfs een groep eiwitten. Kortom slechts een klein onderdeeltje in het graan. En wat gluten doen is het brood product lekker luchtig maken. Zowel tarwe als gluten zijn dus ook niet persé ongezond of een probleem voor ons lichaam, tenminste dat was het een lange tijd niet.

Het probleem zit ‘m vooral in de overproductie van graan en dan met name tarwe. Hierdoor is de samenstelling veranderd en bevat minder voedingsstoffen dan vroeger. Als er namelijk één graansoort is die veel verbouwd is in de wereld, is het wel tarwe. We hebben vandaag de dag veel tarwe nodig, want het is de basis voor enorm veel producten die wij dagelijks eten. Denk maar aan koekjes, gebak, pasta, ontbijtgranen maar vergeet ook bindmiddelen niet die bijvoorbeeld worden gebruikt in soepen, sauzen en kant-en-klaar producten. Kortom, de hele winkel ligt ermee vol!

Doordat er zo’n hoge vraag is naar tarwe als grondstof is de manier van telen en oogsten aangepast. Het graan moet makkelijk te bewerken zijn voor bijvoorbeeld de bakkers en het liefst aangeleverd worden in grote hoeveelheden met een zo hoog mogelijke ‘slagingskans’ op een goede oogst. Behoudt van originele voedingsstoffen is hierin dus niet het hoogste doel. Eet je veel tarwe producten, dan krijg je dus automatisch ook veel gluten binnen. Dit zorgt voor een zogenoemde ‘glutenstapeling’, wat, laten we het erop houden, lastig te verwerken is voor je darmen. Doordat we geneigd zijn vaak dezelfde dingen te eten krijgen steeds meer mensen ook last hiervan.

Hoe kun je nu een gluten- of tarwe intolerantie voorkomen of klachten verminderen?
Om vervolgens gluten- of tarweproducten te vermijden kun je een paar dingen doen. Optie 1: in de winkel halen. Inmiddels zijn er al verschillende ‘glutenvrije’ producten op de markt. Echter zijn dit in mijn ogen meestal niet de gezondste producten. Wat eigenlijk heel logisch is, ze worden niet in massa verkocht, dus moeten vanzelfsprekend lang houdbaar zijn. Dit betekent dat er veel conserveermiddelen moeten worden toegevoegd. Eerder vertelde ik al dat gluten een brood product luchtig maakt. Haal je de gluten eruit dan krijg je erg vast brood, met een andere smaak. Om het toch wat te laten lijken op brood dat we gewend zijn kunnen suiker, zout en andere smaakmakers worden ingezet. Conclusie, dat kan best een keertje, maar daar word je lichaam op termijn niet gezonder van.

Optie 2: Eet producten gemaakt van andere graansoorten of van nature glutenvrije graanproducten. Gelukkig zijn er genoeg alternatieven naast tarwe die niet zijn over geproduceerd en zijn er inmiddels ook graansoorten bekend die geen gluten bevatten. Je snapt het vast al 😉. Het is natuurlijk veel gezonder om deze producten in je eetschema op te nemen. Voorbeelden zijn: gierst, teff, quinoa, boekweit en in veel gevallen haver. Natuurlijk is zelf bakken het allerbeste, maar ik begrijp heel goed dat je daar niet altijd de tijd voor vindt. Het biologisch en glutenvrijbrood van YAM vind ik zelf een goed alternatief.  

Wil je zeker zijn dat je bijvoorbeeld een 100% maisbrood of haverbrood haalt, dan kun je dit het beste bij een bakker doen. Veel broden in de winkel zijn samengesteld uit meerdere graansoorten. Check dus altijd goed de ingrediëntenlijst en laat je niet voor de gek houden met mooie woorden op de verpakking. Tot slot, eet je het beste ook minder graanproducten en meer groenten. Je lichaam heeft veel verschillende vitamines en mineralen nodig en daarvoor is variëren dus key!

Wat is jouw favoriete alternatief om gluten- of tarwevrij te eten?